فهرست مطالب
گیج فشار گاز وسیلهای است برای اندازهگیری فشار ستون مایع که معمولاً از آب یا جیوه پر میشود، ارتفاع این ستون، میزان فشار را نشان میدهد. اگر در مانومتر از جیوه استفاده شود آن را مانومتر یا فشارسنج جیوهای و اگر از آب استفاده شود آن را فشارسنج آبی مینامند. بارومتر، فشارسنجی از نوع مانومتر است. مانومتر دارای لوله شیشهای به شکل U است که از هر دو طرف بازشده و از جیوه پر میشود. هنگامیکه هر دو ساق لوله به اتمسفر متصل شود فشار اتمسفریک در هر دو لوله اثر گذاشته و ارتفاع جیوه در هر دو ستون برابر میشود. ارتفاع ستون جیوه در این نقطه بر اساس مبنا تعیین شده و برای خواندن انحراف ستون جیوه از شرایط صفر، مانومتر در هر دو جهت برحسب میلیمتر کالیبره میشود.
فشارهایی که از اتمسفر کمتر هستند معمولاً خلأ نامیده میشوند و برحسب میلیمتر جیوه خوانده میشوند. به دلیل اختلاف دانسیته آب و جیوه، فشارهایی که تأثیرات ناچیزی در ارتفاع ستون جیوه میگذارند، تغییرات بسیار زیادی در ارتفاع ستون آب به وجود میآورند. بنابراین مانومترهای آبی جهت اندازهگیری فشارهای بسیار کم مفید بوده و فشار اتمسفریک نرمال حدوداً ۱۰.۳۳ متر آب است. مقدار h فشار برحسب ستون جیوه خواهد بود و تمامی سیالات با تغییر دما منبسط و منقبض میشوند.
انواع گیج فشار گاز
گیجهای فشار، انواع مختلفی در بازار دارند که همین امر باعث تفاوت قیمتی محصولات میشود. معمولاً هر مدل از گیج فشار کاربرد خاص خود را دارند و انتخاب گیج فشار هم باید متناسب با شرایط فرایند و نیاز سیستم باشد. انواع گیجهای فشار عبارتاند از:
🔶 گیج فشار عقربهای
🔶 گیج فشار میلی بار
🔶 گیج فشار بردون تیوپ
🔶 گیج فشار کپسولی
🔶 گیج فشار دیجیتال
🔶 تست گیج فشار
🔶 گیج فشار روغنی
🔶 گیج فشار تفاضلی
🔶 گیج فشار گاز وکیوم
🔶 گیج فشار خلأ
🔶 گیج فشار دیافراگمی
🔶 گیج فشار اکسیژن
در اینجا به توضیح برخی از گیجهای فشار میپردازیم.
◀️ گیج فشار دیجیتال: این دستگاه زمانی که بهدقت بالا نیاز است و یا برای کالیبراسیون گیجهای عقربهای در فرایندهای صنعتی، استفاده میگردد. این فشارسنج نسبت به گیج فشار عقربهای از قیمت بالاتری برخوردار بوده و برای نصب در فرآیندهایی که حساسیت آنها زیاد است مناسب و مقرونبهصرفهتر است.
◀️ گیج فشار روغنی: در فرایندهای بسیار زیادی از جمله در سیستمهای صنعتی که لرزش و پالس بالایی وجود دارد، جهت جلوگیری از آسیب به پرشر گیج از این گیج فشار استفاده میکنند.
◀️ گیج فشار ضد انفجار: این نوع از گیج فشار جهت جلوگیری از آسیب به اپراتور انسانی و تجهیزات در فرآیندهایی که سیال شیمیایی و اسیدی دارند، استفاده میشود.
◀️ گیج فشار خلأ: گیج فشار خلأ بیشتر برای اندازهگیری برای فشارهای منفی استفاده میگردد. روش کار این نوع مانومترها نیز به این شکل است که مقادیر فاشر از منفی یک تا صفر بار را اندازهگیری کرده و سپس آن را نمایش میدهد.
◀️ گیج فشار اکسیژن: گیج فشار اکسیژن، یک نوع مانومتر عقربهای است که برای اندازهگیری مقادیر فشار و برای فرآیندهایی که دارای سیال اکسیژن هستند، قابلنصب خواهد بود.
نحوه کار گیج فشار گاز
چنانچه قصد محاسبه انحراف ستون جیوه را داشته باشید، باید صفر مانومتر را برای هر دو طرف برای محاسبه میلیمتر کالیبره در نظر بگیرید و با متصل کردن ساقههای لوله U شکل، میتوانید فشار را بهراحتی اندازهگیری کنید. همچنین میتوانید برای مقابله فشار ساقه لوله با فشار اتمسفریک، فشار مخزنی را که بیشتر از فشار اتمسفری است، برای کاهش سطح جیوه در نظر گرفته و گیج فشار را از نیروی مخزن کمتر در نظر داشته باشید. این موضوع باعث میشود تا سطح جیوه به انتهای ساق لوله U شکل بهراحتی وصل شود.
اما نکته مهم، توجه داشتن به این مسئله است که شما باید فشارهای کمتر از اتمسفر را خلأ در نظر بگیرید و آن را با میلیمتر جیوه محاسبه کنید؛ به دلیل اینکه جیوه با آب یک اختلاف دانسیته دارد و این امر باعث میشود بتوان تأثیر بسیار کمفشارها در ارتفاع ستون جیوه را مشاهده کرد.
در این حین، شما قادر هستید تغییرات کلیدی را که در ارتفاع ستون آب است بهراحتی مشاهده کنید؛ به همین دلیل است که مانومترهای آبی در جهت اندازهگیری فشارهای کم گزینه بسیار مناسبی محسوب میشوند. شما باید فشار اتمسفریک را با یک معادله نرمال در نظر بگیرید که بتوان مقدار H یعنی فشار برحسب ستون جیوه را محاسبه و بررسی کرد؛ بنابراین سیالات این قدرت را دارا هستند تا با تغییر دما، حالت انبساط و انقباض را به خود بگیرند و اگر دقت موردنیاز را داشته باشید، میتوانید فشار بهدستآمده را بهآسانی بهوسیله مانومتر اندازه گیری نمایید.
کاربرد گیج فشار گاز
از کاربردهای ویژه گیج فشار گاز، میتوان به اندازهگیری ارتفاع از سطح دریا، اندازهگیری جریان، اندازهگیری ارتفاع و عمق و از همه مهمتر اندازهگیری فشار اشاره نمود. مهمترین کاربرد آنان در اندازهگیری فشار محسوب میشود که در بسیاری از سیستمهای هواشناسی و اتومبیل بهصورت کاملاً روشن و واضح مورداستفاده قرار میگیرند. این وسیله جهت اندازهگیری ارتفاع از سطح دریا در هواپیما، ماهواره و موشکها نیز کاربرد خواهد داشت.
✍️ سخن نهایی
گیج فشار گاز در صنایعی همچون صنایع شیمیایی، حفاری، صنایع پتروشیمی، تجهیزات آزمایشگاهی، ماشینسازی و لاستیک سازی، پزشکی و استخراج نفت، استخراج گاز و کارخانههای تولیدی و… بهکار خواهد رفت.
نوشته شده در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۴۰۰